2دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی، دانشگاه اصفهان .
چکیده
ردهشناسی زبان شاخهای از دانش زبانشناسی است که به مطالعۀ تفاوتها و شباهتهای نظاممند میان زبانهای جهان و مقایسۀ ساختارهای صرفی و نحوی میان زبانهای مختلف بدون در نظر گرفتن پیشینۀ آنها میپردازد. یکی از مباحث اصلی این شاخه ترتیب واژه است که بر مبنای آن، زبانهای گوناگون از لحاظ ترتیب و توالی سازهها بررسی میشوند و طبقهبندی و مقایسۀ زبانها با بررسی این ترتیبها انجام میگیرد. در این تحقیق سعی بر آن است تا گویش لری بویراحمدی از منظر ردهشناسی ترتیب واژه بررسی تا مشخص شود که این گویش به کدام یک از ردههای فعلمیانی یا پایانی تعلق دارد. جهت نیل به این هدف ابتدا به جمعآوری و ثبت دادههای گویشوران بومی شهر سیسخت و روستاهای اطراف، در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداختیم تا ساختهای مختلف زبان لری را از منظر مؤلفههای 24 گانۀ درایر بررسی کنیم. سپس به مقایسۀ زبان لری با زبانهای جهان و زبانهای اروپا – آسیا پرداختیم. نتایج حاصله نشان می دهد که لری بویراحمدی در بسیاری از ساختها شباهت زیادی با زبان فارسی دارد و گرایش غالب در این زبان هم در مقایسه با زبانهای اروپا- آسیا و هم زبانهای جهان به سمت زبانهای فعلمیانی قوی است. در مقایسه با زبانهای جهان این زبان دارای 14 مؤلفه از مؤلفههای زبانهای فعلپایانی قوی و 20 مؤلفه از مؤلفههای زبانهای فعلمیانی قوی است. این مؤلفهها به همین نسبت در مقایسه با زبانهای اروپا- آسیا صدق میکند
Language typology is a branch of linguistics studying the systemic difference between world’s languages and comparing morphological and syntactical structures among different languages regardless of their historical background. One of the main topics in this branch is word order based on which different languages are studied with respect to the order and sequence of constituents and the classification and comparison of languages is carried out based on these orders. This study aims to investigate the Luri dialect from the typological word order point of view in order to determine to which verb-medial or verb-final order it belongs. To this end, first the data of native speakers in Sisakht and nearby villages located in Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province was collected and documented so as to analyze different structures of Luri language in accordance with Dryer’s 24 factors. The comparison of Luri language with world’s languages and European and Asian languages indicates that many structures in Luri dialect of Boyer-Ahmad are very similar to those of Persian. Moreover, the dominant tendency in this language is toward the strong verb-medial languages compared to both European, Asian and world’s languages. In comparison to world’s languages, this language has 13 features of the strong verb-final languages and 19 features of the strong verb-medial languages. The same figure regarding the features is true in comparison with European and Asian languages.
ثمره، یدالله (1369). ویژگی ردهشناختی زبان فارسی، مجله زبان شنا سی، س 7 شماره 1 ص 61_80
دبیر مقدم، محمد (1392).ردهشنا سی زبانهای ایرانی، انتشارات سمت، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
شجاعی، فرخنده (1392).توصیف ساخت نحوی گویش بختیاری از دیدگاه رده شنا سی، پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه اصفهان(1392)
طاهری، اسفندیار(1391).گویش لری بویراحمد، ناشر- تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مرکز آمار ایران،(1390).سالنامۀ آماری استان کهگلویه و بویراحمد، تهران: مرکز آمار ایران.
مقیمی، افضل (1373)،بررسی گویش بویراحمد و ...، انتشارات نوید شیراز یوسفیان، پاکزاد (1381 ). توصیف رده شناختی زبان بلوچی، پایان نامه دکتری زبان شنا سی همگانی، اصفهان، دانشگاه اصفهان
Anonby, E.J, (2003). update on Lori, How many dialects. JRAS3, 13, 2, pp 171-97
Comrie, B,(1989). Languge Universals and Linguistic Typology. University of Chicago Press.
Comrie, B.(2001).Different View of Language Typology. In M. Haspelmath, E.
Konig, W. Oesterreicher,& W.Raible (Eds.), Language Typology and Language Universals (pp.25-
39).Berlin & new York: Walter de gruyter.
Croft, W. (2003). Typology and Universals. 2nd ed.Cambridge:Cambridge University Press.
Dryer, M.(1992). The Greenbergian Word Order Correlation.Language,68,81-138.
Dabir-moghadam, Mohammad (2012). Linguistic Typology: An Iranian perspective, Jornal of universal
Language 13-1, March (2012), 31-70
Greenberg, J. H.(1963). Some Universals of Grammar with Particular Reference to the Order of
Meaningful Elements. In J. Greenberg (Ed.). Universals of Language (p p.73-113).Cambridge, MIT Press.
Hawkins, J.A.(1980). On Implicational and Distributional of Word Order, Jl,16,193- 235
Hawkins, J.A.(1983). Word Order Universals. Academic Press.
Hawkins, J,A.(1998). Some Issues in a Performance Theory of Word Order. In A. Siewierska (Ed),pp. 729-780
Lehmann, W.P.(1978). Syntatic Typology: studies in the Phenomenology of Language, 49, 47-66
Mackinnon, C, (2003). Lori dialects. Encyclopedia Iranica, online, www.Iranica.com.
Vennemman, T,(1974). Topics,Subjects and Word Order: From SXV to SVX via TVX. In J.
Anderson&Ch. Jones (Eds), Historical Linguistics. Proceedings of First International Conference on
Historical Linguistics. Edinburgh, 3-7 September 1973, 2 Vols. North Holland, Amesterdam, pp. 339-376
ابتدای صفحه