دانشجوی زبان و ادبیات فارسی. گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
چکیده
ادبیات بومی از آن جا که بسترها و زمان های متفاوتی برای بروز و ظهور دارد همواره ویژگی هایی متفاوت و خاص خود داشته است. یکی از بسترهای اصلی برای واکاوی جنبه های ادبی گویش ها و زبان ها، تحلیل شدرهایی است که در قلم رو این گویش ها سرود شده اند. شدر شیرازی از آن جا که قدمتی نزدیک به 999 ساله دارد و با توجه به آثار کمّی و کیفی که در پیوند با آن منتشر شده است ، به ویژه در قرن های هشتم، نهم و دوران مداصر، بستری مناسب برای پژوهش و تحقیق در حوزه ی ادبیات بومی است بنابراین در این مقاله سدی شده است با بررسی عنصر وزن عروری در اشدار دو تن از شاعران کهن گویش شیرازی )شمس پُس ناصر و شاه داعی شیرازی( و پن تن از شاعران مداصر فارس در این زمینه )بیژن سمندر، یدالله تارمی، احد ده بزرگی، سیروس دادرس و محمد حسن شفاعت(، گونه های اصلی وزن در شدر گویش شیرازی )با تأکید بر قالب نزی( شناسایی شود و در مقایسه ی این وزن ها با گونه های رای در شدر رسمی هر دوره، تفاوت ها و شباهت های آن ها مقایسه شود علاوه بر این سدی شده است، سیر تحوی وزن نزی شیرازی از قرن هشتم تا دوران مداصر با ارائه ی نمونه ها و جدوی ها ترسیم و مدرفی شود.
The study of the main rtheme and its development in shirazi dialect
نویسندگان [English]
mphamad moradi
چکیده [English]
The local literature that has various time and places it consists different and special characteristics. One of the places for study on different aspects in local languaes and dialects is the poem criticism which has been composed there. The Shirazi poem that nearly has been composed 800 years ago and with respect to the quality and quantity of its works espeacialy in 8th and 9th centuries of Hejrah and in the cntemporary time is a good domain for investigation and study in local literature. In this paper it has been tried to recognize the prosodist rtheme of two old poets- shams pos naser and Shahdaee Shirazi – and five fars contemporary poets- Bijan Samandar, Yadolah Taremi, Ahad Dehbozorgi, Siroos Dadras and Mohamad Hassan Shafaat- and introduce the main theme of shirazi dialect especialy Ghazal Rhythm. They are compared with the the contemoprary types of Farsi poems and they also are compared with the similarities and differences to them. In addition, the development of the Ghazal in 8th century of Hejrah to contemporary with tables and samples are introduced.
کلیدواژه‌ها [English]
local literature, Shirazian literature, Shadaee Shirazi, Shamsposnaser, Mijan Samadar, rhythme
مراجع
بابا طاهر عریان(1331)، دیوان. تهران: نشر ادب.
باباکوهی، شیخ علی(1353)، دیوان شیخ علی، چاپ سوم. شیراز: معرفت.
خانلری، پرویز(1327)، تحقیق انتقادی در عروض فارسی و چگونگی تحول اوزان غزل. تهران: دانشگاه تهران.
خانلری، پرویز(1361). وزن شعر فارسی، چاپ چهارم. تهران: توس.
دادرس، سیروس(بی سال)، شهر من شیراز من. شیراز: نوید.
ده‌بزرگی، احد(1379)، آفتو جنگ شیراز. شیراز: نوید.
رستگار فسایی، منصور(1380)، انواع شعر فارسی. شیراز: نوید.
سپاسدار، محمود(1388)، شیرازی، نگاهی به لهجه‌ی مردم شیراز. شیراز: بنیاد فارس شناسی.
سمندر، بیژن(بی سال)، شهر شعر. شیراز: محمدی.
سمندر، بیژن(1378)، شیراز از گل بهترو. شیراز: نوید.
شاه داعی شیرازی(1339)، دیوان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، بخش دوم. تهران: کانون معرفت.
شفاعت، محمدحسن(1384)، یادش به خیر. شیراز: نوید.
شفیعی کدکنی، محمد رضا(1379)، موسیقی شعر، چاپ دهم. تهران: آگه.
طارمی، یدالله(1378)، نسیم دلگشا. شیراز: نوید.
طارمی، یدالله(1388)، شمیم نسترن. شیراز: نوید.
کرمی، محمدحسین(1380)، عروض وقافیه در شعر فارسی. شیراز: دانشگاه شیراز.
کرمی، محمد حسین(1389)، مشترک با محمد مرادی. بررسی گونه های وزن در غزل شاعران بزرگ سده های دهم، یازدهم و دوازدهم. دوفصلنامه ی علمی-پژوهشی فنون ادبی، شماره‌ی 3،صفحات 1-18. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
مدبری، محمود(1370)، شرح احوال و اشعار شاعران بی‌دیوان. تهران: پانوس.
مرادی، محمد(1389)، جریان‌شناسی غزل شاعران جوان استان فارس در سال‌های پس از جنگ. شیراز: بنیاد فارس شناسی.
منزوی، حسین(1388)، مجموعه اشعار،به کوشش محمد فتحی. تهران: نگاه.
نوابی، ماهیار(1377)، مجموعه مقالات بع کوشش محمود طاووسی. شیراز: نوید.
واجد، محمدجعفر(1353)، نوید دیدار، در شرح کتاب کان ملاحت و مثنوی سه گفتار. شیراز: اداره ی کل فرهنگ و هنر فارس.
ابتدای صفحه